Đau đầu dai dẳng là gì?

Tất cả chúng ta đều từng có các triệu chứng đau đầu vào một thời điểm nào đó trong đời. Thông thường, chúng ta sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) nếu cơn đau đơn giản. Nhưng nếu cơn đau đầu dai dẳng xảy ra hầu như mỗi ngày thì sao? Gọi là đau đầu mạn tính khi cơn đau đầu xảy ra từ 15 ngày trở lên trong 1 tháng và tình trạng này kéo dài trong khoảng thời gian 3 tháng.

Ai dễ bị đau đầu?

Cả người lớn và trẻ em đều có thể bị đau đầu mạn tính hoặc dai dẳng. Chúng có thể trở nên suy nhược và có thể cản trở các hoạt động hàng ngày của người bệnh. Thuật ngữ “đau đầu mãn tính hàng ngày” khá rộng và bao gồm một số loại đau đầu khác nhau có thể xảy ra hàng ngày:

- Đau đầu do căng thẳng, có cảm giác như bị thắt chặt quanh đầu

- Các cơn đau nửa đầu, cảm giác giống như cơn đau đầu nhói rất dữ dội có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên đầu và đôi khi có thể xảy ra trước một tập hợp các triệu chứng gọi là hào quang

- Đau đầu từng cụm (cluster headache), có thể xảy ra liên tục trong vài tuần hoặc vài tháng và có thể gây đau dữ dội ở một bên đầu, thường ở khu vực xung quanh hoặc sau mắt.

- Hemicrania continua, là chứng đau đầu liên tục hoặc hàng ngày xảy ra ở một bên đầu và có thể cảm thấy tương tự như chứng đau nửa đầu.

- Đau đầu dai dẳng hàng ngày mới (New daily persistent headache), bao gồm cơn đau đầu xuất hiện đột ngột và tiếp tục xảy ra hàng ngày, kéo dài hàng tháng mà không thuyên giảm.

Các triệu chứng khác của đau đầu dai dẳng là gì?

Các triệu chứng đau đầu dai dẳng có thể khác nhau tùy thuộc vào loại đau đầu mà người bệnh đang gặp. Chúng bao gồm đau đầu có thể:

- Liên quan đến một hoặc cả hai bên đầu.

- Cảm thấy như một cảm giác đập, đập mạnh.

- Thắt chặt cường độ khác nhau từ nhẹ đến nặng.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

- Buồn nôn hoặc nôn mửa.

- Đổ mồ hôi nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh hoặc mùi.

- Nghẹt mũi hoặc sổ mũi đỏ hoặc chảy nước mắt.

- Cảm thấy bồn chồn hoặc kích động.

Tại sao bạn có thể bị đau đầu hàng ngày?

- Hiện chưa biết chính xác nguyên nhân gây ra các triệu chứng đau đầu hàng ngày. Một số nguyên nhân có thể bao gồm một hoặc kết hợp các nguyên nhân sau:

- Kích thích dây thần kinh sinh ba.

- Dây thần kinh sinh ba là dây thần kinh chính nằm trong đầu và mặt. Nó có chức năng gửi thông tin cảm giác từ các cấu trúc và mô khác nhau ở những khu vực này đến não. Kích hoạt dây thần kinh này có thể dẫn đến các triệu chứng của nhiều loại đau đầu.

- Căng cơ. Việc siết chặt các cơ ở đầu và cổ có thể tạo ra căng thẳng và dẫn đến đau đầu.

- Nội tiết tố. Những thay đổi về mức độ của một số hormone, chẳng hạn như estrogen, có liên quan đến sự khởi đầu của một số loại đau đầu. Ví dụ, những thay đổi xảy ra tự nhiên trong nồng độ estrogen có thể đóng một vai trò trong việc gia tăng tỷ lệ mắc chứng đau nửa đầu ở phụ nữ.

- Di truyền học. Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn, nhưng các chuyên gia tin rằng di truyền học có thể ảnh hưởng đến tính nhạy cảm của bạn đối với một số loại đau đầu, đặc biệt là chứng đau nửa đầu.

Bất kể cơ chế chính xác là gì, người ta biết rằng những cơn đau đầu thường do lối sống hoặc các yếu tố môi trường gây ra. Một vài ví dụ bao gồm:

- Thiếu ngủ.

- Bỏ bữa.

- Gắng sức.

- Thay đổi thời tiết.

- Sử dụng caffeine hoặc rượu.

- Lo lắng hoặc trầm cảm.

- Dùng một số loại thuốc. Mặc dù thuốc giảm đau thường được sử dụng để giảm đau đầu, nhưng việc lạm dụng thuốc cũng có thể gây đau đầu dai dẳng. Đây được gọi là đau đầu do lạm dụng thuốc hoặc đau đầu tái phát. Người bệnh có nguy cơ mắc loại đau đầu này nếu dùng thuốc giảm đau không kê đơn hoặc theo toa hơn 3 ngày mỗi tuần. Các chuyên gia hiện tin rằng đau đầu dai dẳng hoặc mãn tính xảy ra khi chứng rối loạn đau đầu từng cơn chuyển thành mãn tính.

Mặc dù các cơ chế đằng sau sự thay đổi này vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng một số yếu tố rủi ro cho việc chuyển từ đau đầu từng cơn sang đau đầu mãn tính bao gồm:

- Lạm dụng thuốc giảm đau.

- Béo phì.

- Giấc ngủ bị gián đoạn.

- Dùng nhiều caffein.

- Căng thẳng cao dai dẳng.

Điều trị đau đầu

- Có nhiều phương pháp điều trị khả thi cho những cơn đau đầu dai dẳng. Qua thăm khám, bác sĩ để xác định phương pháp điều trị nào là tốt nhất, không phải trường hợp đau đầu nào cũng giống nhau. Việc điều trị phụ thuộc vào loại đau đầu mà người bệnh đang gặp phải.

Các phương pháp điều trị đau đầu dai dẳng bao gồm:

- Thuốc có thể được sử dụng để ngăn ngừa hoặc điều trị chứng đau đầu dai dẳng. Nếu việc lạm dụng thuốc OTC hoặc thuốc giảm đau theo toa góp phần gây đau đầu dai dẳng, bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn nên ngừng dùng thuốc này để giúp phá vỡ chu kỳ đau đầu. Thông thường, việc điều trị đau đầu dai dẳng nhằm mục đích ngăn chặn cơn đau đầu xảy ra. Điều này có thể làm giảm nhu cầu sử dụng thuốc giảm đau. Một số ví dụ về các loại thuốc có thể giúp ngăn ngừa đau đầu dai dẳng bao gồm: thuốc chống trầm cảm được gọi là thuốc ba vòng, chẳng hạn như amitriptyline và nortriptyline, có thể ngăn ngừa đau đầu và cũng có thể giúp kiểm soát chứng lo âu hoặc trầm cảm có thể xảy ra khi đau đầu dai dẳng thuốc chống co giật như gabapentin (Neurontin) và topiramate (Topamax) thuốc chẹn beta như propranolol (Inderal) và metoprolol (Lopressor) kháng thể đơn dòng với peptide liên quan đến gen calcitonin như erenumab (Aimovig), fremanezumab (Ajovy), eptinezumab (Vyepti), atogepant (Qulipta) và rimegepant (Nurtec), có tác dụng ngăn ngừa các cơn đau nửa đầu và galcanezumab (Emgality), có thể ngăn ngừa các cơn đau nửa đầu và đau đầu cụm các loại thuốc như thuốc chẹn kênh canxi verapamil (Verelan) hoặc thuốc ổn định tâm trạng lithium, có thể giúp ngăn ngừa đau đầu chùm.

- Tiêm botox, là tiêm chất độc thần kinh được tạo ra từ vi khuẩn gây ngộ độc (Botox cũng có thể là một lựa chọn cho những người không dung nạp thuốc hàng ngày) Khi những cơn đau đầu xảy ra, bạn có thể điều trị bằng các loại thuốc như: thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen (Motrin, Advil) và naproxen (Aleve) triptans như sumatriptan (Imitrex) và rizatriptan (Maxalt) dẫn xuất nấm cựa gà như dihydroergotamine Tuy nhiên, nói chung, hãy sử dụng thuốc giảm đau một cách hợp lý và tránh lạm dụng. Điều này là do chúng có thể dẫn đến lạm dụng thuốc hoặc đau đầu hồi phục.

- Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể đề nghị các liệu pháp khác không dùng thuốc bao gồm:

1. Trị liệu. Bạn có thể được chuyên gia sức khỏe tâm thần trị liệu một mình hoặc theo nhóm. Trị liệu có thể giúp bạn hiểu được những tác động tinh thần của chứng đau đầu và thảo luận về cách đối phó.

2. Phản hồi sinh học sử dụng các thiết bị theo dõi để giúp bạn hiểu và học cách kiểm soát các chức năng của cơ thể như huyết áp, nhịp tim và độ căng cơ.

3. Kích thích thần kinh. Cách tiếp cận này liên quan đến việc cung cấp các xung điện để kích thích các dây thần kinh nhất định. Kích thích dây thần kinh chẩm có thể giúp giảm đau nửa đầu, trong khi kích thích dây thần kinh phế vị có thể giúp điều trị chứng đau đầu chùm.

4. Châm cứu. Phương pháp điều trị này bao gồm việc đưa những chiếc kim nhỏ như sợi tóc vào những vị trí cụ thể trên cơ thể.

5. Mát xa. Massage có thể giúp thư giãn và giảm căng cơ.

6. Thuốc bổ sung có thể giúp giảm tần suất các cơn đau nửa đầu.

7. Thay đổi lối sống giúp kiểm soát cơn đau đầu của bạn. Chúng có thể bao gồm những thứ như: tránh những thứ có thể kích hoạt cơn đau đầu của bạn đảm bảo rằng bạn ngủ đủ giấc cố gắng ăn các bữa thường xuyên hơn kiểm soát cân nặng nếu bạn bị thừa cân hoặc béo phì khám phá những cách để giảm mức độ căng thẳng của bạn tập thể dục thường xuyên hạn chế hoặc tránh sử dụng caffein hoặc rượu bỏ hút thuốc

Đau đầu được chẩn đoán như thế nào?

Trước tiên bác sĩ hỏi thăm, nắm được tình trạng bệnh. Một số câu hỏi bác sĩ có thể đặt ra như:

- Bạn có thường xuyên bị đau đầu không?

- Cơn đau đầu của bạn kéo dài bao lâu?

- Cơn đau nằm ở đâu và cảm giác như thế nào?

- Đau đầu của bạn xảy ra vào một thời điểm nhất định hoặc sau một hoạt động cụ thể?

- Gia đình có ai mắc một số loại đau đầu, chẳng hạn như chứng đau nửa đầu?

- Những thuốc bạn đang dùng?

Sau đó, bác sĩ có thể sẽ thực hiện kiểm tra thể chất, xét nghiệm, chụp chiếu phim để loại trừ một số dạng đâu đầu do nhiễm siêu vi...

Khi nào gặp bác sĩ?

Để nhận được phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho chứng đau đầu dai dẳng của bạn, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán.

- Bạn nhận thấy rằng những thứ như gắng sức hoặc các hoạt động vất vả gây ra cơn đau đầu của bạn.

- Những cơn đau đầu của bạn bắt đầu cản trở các hoạt động hàng ngày như giấc ngủ, công việc hoặc trường học.

Đôi khi đau đầu có thể là triệu chứng của một vấn đề nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như đột quỵ hoặc viêm màng não. Đến phòng cấp cứu gần nhất nếu bạn gặp phải:

- Một cơn đau đầu dữ dội xảy ra đột ngột

- Đau đầu bao gồm các triệu chứng nhiễm trùng, chẳng hạn như sốt cao, cứng cổ,

- Buồn nôn hoặc nôn

- Đau đầu bao gồm các triệu chứng thần kinh khác, chẳng hạn như nhầm lẫn, tê liệt hoặc các vấn đề về phối hợp, đi lại hoặc nói

- Đau đầu xảy ra sau chấn thương đầu

Khi nào bạn nên lo lắng về chứng đau đầu?

Có một số dấu hiệu cảnh báo rằng bạn nên lo lắng về chứng đau đầu. Chúng bao gồm một cơn đau đầu: xảy ra hai lần trở lên mỗi tuần tái phát hoặc dai dẳng dần dần xấu đi trong vài ngày khác với các kiểu hoặc triệu chứng đau đầu điển hình của bạn rất nghiêm trọng và xảy ra đột ngột phát triển sau khi bạn bị chấn thương đầu.

Bạn cũng có thể lo lắng về cơn đau đầu xảy ra với bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

- Buồn nôn và nôn không liên quan đến một bệnh đã biết khác

- Sốt cao, cổ cứng, yếu liệt, tê tay chân, hụt hơi, mờ mắt, lú lẫn, co giật mất ý thức

- Đau đầu cũng đáng lo ngại khi chúng mới xuất hiện và xảy ra trong: người cao tuổi những người đang sống chung với HIV những người có tiền sử ung thư hoặc hệ thống miễn dịch suy yếu. Nếu bạn bị đau đầu thuộc bất kỳ loại nào trong số này, điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Bác sĩ có thể giúp đánh giá tình trạng của bạn và xác định nguyên nhân có thể khiến bạn đau đầu.